Mechanical Turk – Mekanik Türk, Amazon’un Dijital Hamaliye İşlerini Yapanlara Verdiği İsim



Mechanical Turk, Amazon’un hala insanlar tarafından yapılması daha efektif olan dijital işleri yaptırmak isteyenlerle, yapabilecekleri buluşturduğu bir “Online işgücü Pazar Yeri”.
 
Bir başka deyişle henüz tam manasıyla robotlara, sistemlere, iş zekasına yaptırılması mümkün olmayan ya da çok maliyetli olan bazı dijital ayak işlerinin yaptırıldığı, yapıldığı yeni tür “online işçi pazarı”.
 
HIT; Human Intelligence Task – İnsan Zekâsı İşi Nedir?

Mechanical Turk’de yapılan işlere HIT (Human Intelligence Task – İnsan Zekâsı İşi) deniyor. İşverenler istedikleri işleri yani HIT’leri “Requester / Ricacı” olarak burada tarif ediyorlar. Yapabilecek olanlar da “Worker / İşçi” olarak yapıyor ve belirtilen parayı Amazon ödeme sistemi üzerinden alıyorlar.
 
Sisteme iş verebilmek ve iş yapabilmek için kayıt olmak gerekiyor.
 
Requester / Ricacı ya da kısaca işverenlerin ödemesi gereken komisyon bedelleri burada ayrıntılı biçimde belirtiliyor. Ben bu yazıyı yazarken Amazon Mechanical Turk’de 190 bine yakın HIT vardı.
 
HIT listesinde yapılması istenen işlere örnekler:
- Bu arama terimleri için doğru yazımı seçin
- Bu web sitesi genel izleyici için uygun mu?
- Bu görüntüdeki ürünün öğe sayısını bulun
- Bu anahtar kelimeler için arama sonuçlarının oranı nedir
- Bu iki ürün aynı mı?
- Ürünler için uygun kategoriyi seçin 
- Bu yazının tonunu kategorize edin (olumlu, olumsuz, nötr, komik  vb.)
- İngilizceden Fransızcaya bir paragraf çevirin
- Görselleri tarif ettiğimiz şekilde crop’layın 
HIT’lerin karşısında kimin istediği hakkında bilgi, ne kadar sürede bitmesi gerektiği, ücreti vb. her şey yazıyor. HIT listesinde akla hayale gelmeyecek bir sürü iş olabiliyor. Ancak en çok istenenlerin görsel karşılaştırmalar, aptal ya da çeşitli yüz ifadelerinin tespiti vb. olduğu göze çarpıyor.
 
Burada HIT yapmış bir kişinin deneyimin anlattığı yazı var. Göz atmanızı öneririm.
 
Bu iş portalı 2005’den bu yana hizmette. İşsizlik ya da işi olsa bile insanların zaten sürekli başında oldukları bilgisayarla ek gelir getiren bir şeyler daha yapma ihtiyaçları arttıkça buraya da ilgi artıyor.  Buradan pek çok video ile bilgi alabilir, denemiş olanları dinleyebilir, iyi ya da kötü diyen çeşitli görüşlere erişebilirsiniz.
 
Çünkü her ne kadar her şey otomatikleşiyor, sensörler, IoT (Internet of Things/ Şeylerin İnterneti), robotlar, akıllı sistemler bütün işleri yapıyor zannetsek de dijitalleşme sürecinde hala insanların aklına, el emeğine, göz nuruna ihtiyaç duyulan pek çok zaman alıcı iş var.
 
Hatırlayın bilgisayarların ilk çıktığı zamanlarda tüm bilgilerin girilmesi için fason bilgisayar operatörlüğü ne kadar yaygınlaşmıştı. Şimdi de dijital hamaliye diyebileceğimiz işlerin yapılması için aynı şey geçerli. İşte Amazon Mechanical Turk, bu tip ihtiyaçlar için insanları ve kurumları buluşturmayı hedefliyor.
 
Adı neden Mechanical Turk?..
 
Amazon bu uygulamanın ismini, Avusturya-Macaristan baronlarından Wolfgang Von Kempelen' in 1770' de yaptığı ve adını “Turk” koyduğu yarı otomatik satranç makinasından almış.
 
Makina ilk çıktığında masanın altına saklanmış bir insan tarafından yönetildiği bilinmiyor ve insanlara şaka yapmak, kandırmak, illüzyon için gösteri aracı olarak kullanılıyordu. Yemek masası büyüklüğündeki bir platforma konulmuş satranç tahtasının başında o zamanların Türk imajina uygun, sultan kıyafeti giymiş bir insan kuklası oturuyor, bir elinde pipo olan sultan görünümlü kukla kollarına gizlenmiş mekanik kumandalarla masanın altına gizlenmiş biri tarafından idare ediliyordu.
 
Herkes kuklanın satranç oynadığını sanırken, aslında masa altındaki sabırlı, usta ve gizemli satranççılar oyunu yönetiyordu. 84 yıl boyunca Avrupa ve Amerika’da çeşitli gösterilere katılan, turne yapan Mechanical Turk’ün yendiği kişiler arasında Napolyon Bonapart ve Benjamin Franklin gibi isimler de vardı. O zamanların deep-blue’su da  diyebileceğimiz mekanizmanın altındaki asıl ve usta satranççıların kimler olduğu uzun yıllar sır gibi saklanmış, cihaz 1804’de Johann Nepomuk Mälzel tarafından satın alınarak sergilenmeye başlanmıştır.
 
Aslında Amazon’un bu servisi bir anlamda dijital ayak işleri, dijital hamaliye diyebileceğimiz türden insan zekası, bakışı, hissi, değerlendirmesi gerektiren işlerin yapılması için giderek hem iş yaptırmak hem de iş yapmak isteyen dijital çağ işçileri için ciddiyetle düşünülmesi gereken yeni bir fırsat, iş modeli olabilir. Tabii İngilizce bilenlere ve tabii yeni dijital dünyanın alet edevatına, sosyal medyasına, jargonuna, kısacası dijital hallerden iyi anlayanlara…  Bilmem anlatabiliyor muyum?
 
Türkiye’de, Türkçe bir sistem kurulsa tutar mı? 

Lütfen görüşlerinizi paylaşın, okuyucularımıza aktaralım… 

Harvard Business Review - HBR - Turkiye için yazdım... Harvard Business Review Blog'da okumak için buraya tıklayın. 


 

******************

Daha iyi bir gelecek için hizmetlerimiz hakkında bilgilenmek, 
Seminer-Workshop-Moderasyon-İçerik-Etkinlik Kurgusu vb. talepleri için görüşmek, 
Özel-özgün çalışmalarla işinize, hayatınıza dair iyileştirmeler yapmak üzere Antrenörlük almak 
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz;

Başvuru ve sorularınız için lütfen > burayı tıklayınız

Hizmetlerimiz & Eğitim &  Seminerlerimiz     I     M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)

Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini  Twitter ve Facebook dan takip edebilirsiniz.