İşin geleceği ve Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) son raporundan önemli notlar...



Dünya Ekonomik Forumu’nun hazırladığı ve Türkiye çalışmaları TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu tarafından gerçekleştirilen ‘2023 İşlerin Geleceği Raporu’na göre, iş alanlarında 2027 yılına kadar en yüksek mutlak büyümenin eğitim, tarım ve dijital ticarette olacağı öngörülüyor. Sizin bu konuda öngörüleriniz nelerdir?

2030’lara giderken istisnasız her sektör ve her alan zorunlu olarak devrimsel değişiklikler geçirecek, büyüyecek çünkü Endüstri 5.0’a zıplanacak. Öyle ki daha pek çok şirket 4.0’a geçişi dahi tamamlanmamış hatta yarılanmamışken adeta uzun ya da yüksek atlayış ile 5.0’a geçiliverecek…

Ancak raporda da sözü edildiği gibi eğitim, tarım ve dijital ticaret, diğerlerinden biraz daha fazla etkilenecekler çünkü şimdiye kadar geride kalmışlardı. Bilgisayar, internet , mobilite devrimlerinden bu yana en geride kalanlar ya da tam ivmelenemeyenler özellikle bu üç sektör olmuştu. Aslında onlar açığı kapatmaya çalışacaklar, o yüzden daha fazla büyüyecekler desek daha doğu olur. Çok daha öncü konumda, çok daha hızlı dönüşüm ve büyüme sürecine girmiş olmaları gerekiyordu, yapamadılar.

Eğitim sektörü, dijitalleşme, uzaktan eğitim, yapay zekâ, sanal gerçeklik ve 3 boyutlu görselleştirme teknolojilerinin gelişimiyle birlikte tamamen yeni bir yapıya bürünecek. Belki de insanlık tarihindeki en radikal dönüşümünü yaşayacak.

Tarım sektörü de sürdürülebilirlik, iklim değişikliği, demografik değişimler nedeniyle sayısız inovasyona muhatap olacak ve sabandan traktöre ancak geçen tarım ve hayvancılık laboratuvarlara ve plazalara taşınacak kadar büyük sıçramalar yaşayacak.

Ben bunlara yani en fazla, hızlı ve çok boyutlu büyüyecek alanlara  “sağlık, uzay, ulaşım” ve (maalesef) “silah” sektörlerini de eklemek isterim.

Dijital ticaretin büyümesi ise ancak pandemiyle hızlanabilmişti. Özellikle Web 3.0’a, blockchain’e, kripto paralara, akıllı kontratlara, NFT sistemine ve DeFi adı altında özetlenebilecek yeni finansal-ticari sistemlere geçildiğinde, yapay zekanın da etkisiyle dijital ticaret adeta uçacak. 

Geleceğin işleri konusunda çeşitli raporlar ve öngörüler söz konusu. Sizce geleceğin meslekleri neler olacak? Özellikle hangi meslekler ön plana çıkacak, hangi yeni meslekler oluşacak?  Hangi yetenekler ve işler ön plana çıkacak ve değerli olacak?

Gelecekte ön plana çıkacak mesleklerin çoğunun teknoloji odaklı ya da teknolojik gelişmeler yüzünden olacağını söyleyebiliriz. Yapay zekâ, veri bilimi, robotik, siber güvenlik, blockchain, fintech, metaverse, insan-makine etkileşimi gibi alanlarda yetkinlik gerektiren meslekler önem kazanacak.  Daha fazla geleceğin mesleği seçenekleri için www.ufuktarhan.com/gelecegin-meslekleri adresine bakın. Orada kombinasyonlar yaparak, yeni meslekleri incelemek mümkün. Çevrenizdeki gençlere de mutlaka gösterin. Büyük esinlenme yaratacak…
 
Ayrıca, sürdürülebilirlik, çevresel bilinç, yerküre, enerji sektörü, sağlık, uzay, su, gıda, tarım, hayvancılık kadar birçok farklı ve hayati sektörde de yeni meslekler, iş alanları gelişecek.
 
Ancak hangi meslek ya da iş yapılırsa yapılsın asıl önemli olan, şu becerilerin yüksek olması;
 
Yaratıcılık, çalışkanlık, disiplin, analitik düşünme, problem çözme, dijital okuryazarlık, adaptasyon gücünün yüksekliği, iyi iletişim, takım oyunculuğu, fütürist bakış açısına  + bir vizyona +  stratejik gelecek planına sahip olabilmek ve T-İnsan’laşabilmek. Meslekler nasıl olsa gelişecek. Önemli olan, insani becerilerin ve yetkinliklerin güncellemesi, gelişmesi. Dayanıklılık, esneklik, uyumlanabilme kapasitesinin yükseltilmesi. Bunlara odaklanılmasını öneririm. 

Yıldızı parlayacak meslekler ve yeni doğan meslekler sizce iş piyasasını nasıl şekillendirecek, öngörüleriniz nelerdir?
 


İş piyasasında kutuplaşmalar olacak. Daha doğrusu zaten başlamış olan kutuplaşma daha da belirginleşecek. Bu konu aslında PwC’nin Geleceğin İş Dünyası 2030 raporunda çok güzel anlatılmış. Oradan okumanızı hararetle tavsiye ederim. Ben de bu kısa linkten (https://bit.ly/3S4i2At) ulaşabileceğiniz yazımda özetlemiştim. Ona da bakabilirsiniz.
 
İş dünyası şöyle şekillenecek;

Özellikle yapay zekâ, internet hızının ve kapasitesinin bir de Blockchain, kripto varlıklar ve metaverse’ün gelişip yaygınlaşmasıyla devletlerin, sınırların önemi iyice azalacak. Devasa büyüklükte şirketler dünyanın tüm ürün-hizmet geliştirme, dağıtım, tüketim sistemlerini belirleyen, neredeyse devletler üstü yapılara dönüşecekler. Bunların sadece üst düzeylerinde ve çok kritik noktalarında çok az üstün nitelikli, maaşlı, bordrolu insan çalışacak. İşlerinin çoğu yapay zekâ ve robotlar tarafından görülecek.
 
Diğer insan gerektiren işler ki çok az sayıda olacaklar. 

GİG ekonomisi prensipleriyle, proje bazlı,  geçici, gerektikçe kontratlarla kiralama, şeklinde esnek olarak dünyanın her yerinden istihdam edilecek. İşlerin çoğu alt yüklenici ufak şirketlerle ve geçici/kiralık insan ya da robot çalışanlarla yapılacak. 
 
Her yerden çalışmak 3D görselleştirmeler VR, AR, XR geliştikçe daha da yaygınlaşacak hatta standart olacak. İnsanlar toplantılara avatarlarını yollayabilecekler. Plazalar boşalacak. Çoğunda dikey tarım ya da sosyalleşme, ortak çalışma alanları, sağlık merkezleri, ikametgâh, otel gibi çözümler yer almaya başlayacak.

Yıldızı parlayacak meslekler ve yeni doğan meslekler göz önüne alındığında insanlar hangi özelliklerini ve yeteneklerini geliştirmeli, hangi özelliklerini geliştirmek üzere hangi eğitimleri almalı, nasıl hazırlanmalı?
 
Yıldızı parlayan mesleklere daima mühendislik, bilim-teknoloji tabanlı olanları yazıyoruz. Ancak bir de madalyonun diğer yüzü var. Orayı da asla gözden kaçırmamak lazım. O da dünyanın tamamen ya da yaygın şekilde yapay zekalı, robotlu düzeneklere geçmesi, bilişsel kabiliyetleri kopyalaması zaman alacak. Bu gelişmeler bilim, teknoloji alt yapısının yetersizlikleri ve hukuki, ticari düzenlemeler yüzünden beklendiği kadar hızlı olamayacak. O yüzden daima insanın fiziksel olarak yaptığı işlere ihtiyaç duyulacak. Ustalık gerektiren servis hizmetlerine (insan, bahçe, ev, hayvan bakıcılıkları, şoförlük, kuryelik, temizlikçilik, hemşirelik, sağlıkçılık, danışmanlık, kuaförlük, tamircilik, tesisatçılık, inşaatçılık, vb. gibi) ihtiyaç artacak. O yüzden bu alanları da küçümsemeden ve gözden kaçırmadan hem yeni iş fırsatları hem de istihdam olanakları olarak çok dikkatli  değerlendirmek gerekir. 

Şirketler açısından bakıldığında geleceğin işlerine hazırlanmak ve şirket varlıklarını sürdürebilmek için nasıl bir yol haritası izlenmeli?

 
- Yeni teknolojilere yatırım yapmalılar. Teknolojinin gelişmesi, iş dünyasının sürekli olarak değişmesine neden olacak. İş dünyası değiştikçe teknoloji tekrar değişecek. Bu adeta bir etkileşim sarmalı olarak hep sürecek. Şirketler, bu sarmalın dışında kalmamak, masadan kalkmamak ve ayak uydurmak için yeni teknolojilere sürekli yatırım yapmalıdırlar. Aksi takdirde verimlilik,  yeni iş fırsatları yaratma ve rekabetçi kaslarının gelişimi gibi konularda geri kalırlar.
 
- Çalışanlarının yeni beceriler kazanması, kendilerini sürekli geliştirmeleri için eğitim, zaman, olanak sağlamalıdırlar.
 
Teknolojinin gelişmesi, çalışanların da yeni beceriler edinmesini gerektirir. Şirketler, çalışanlarına yeni beceriler kazandırmak için eğitim programları düzenlemeli ama bunları yaparken ilave zaman ve kaynaklar, ortamlar da yaratmalıdırlar. Cinsiyet eşitliği, kapsayıcılık ilkelerine, esnek çalışma koşullarına azami özen göstermelidirler. Eğitimi, gelişim olanaklarını, insani yaşam koşullarını lütuf gibi verenler kaybederler. Bu konu artık çalışana masa, telefon, araba, yemek, su, bilgisayar vb. vermekten daha önemli, temel bir haktır. Bu şekilde işgücü yapısını yenilikçi hale getirmek, şirketlerin iş dünyasındaki değişimlere uyum sağlaması için belki de en önemli faktördür.
 
- Yeni iş fırsatları yaratmalılar. Bunun için sürekli projeler, pilot uygulamalar, yeni denemeler, Ar-Ge çalışmaları yapmalı, inovasyon refleksi, değişim-dönüşüm hevesi yüksek bir çalışma ortamı ve heyecanlı, disiplini yüksek, cesur, çalışkan ekipler yaratmalıdırlar. Yeni pazarlara girmeliler. Teknolojinin gelişmesini, uluslararasılaşma stratejileri geliştirmek için avantaja dönüştürmeliler.  

Bu yol haritası doğrultusunda şirketler, ellerindeki işgücünü geleceğin işlerine hazırlamak için hangi çalışmaları gerçekleştirmeliler? (Eğitimler, yeni bir vizyon, yeni hedefler, yeni yatırımlar, yeni istihdamla işgücünü yeniden şekillendirmek vb.)   
 
Yukarıdaki yanıtlarda aslında hepsinden bahsettik. Belki şunu da eklemem lazım; tüm bu “meli, malı” listeleri bireysel ölçekte de kurumsal ölçekte de “yapılmazlarsa” işe yaramıyorlar. Yani hayata geçirilemeyen, pratikte uygulanmayan, kullanılmayan isteğin, dileğin, planın, vizyonun, stratejinin, eğitimin, teknolojinin, yol haritalarının vb. hiçbir önemi olmuyor.
 
En ama en asıl ve önemli olan; heyecanla, ahlaklı, vicdanlı, etik kurallara sadık kalarak, kesintisiz ve disiplinle “ÇALIŞMAK, YAPMAK”. Gerisi boş laf ve sonuçta da başarısızlık.

İnsanlığın, iş dünyasının pek bilgi eksiği kalmadı. Sıkıntı, bilmemizde ama yapmamamızda. Gelecek Planlamasından ve T-İnsanlaşmaktan uzak duruyoruz. Oysa bunların mutlaka bilinmesi, benimsenmesi ve yapılması gerekiyor ki listelemecilik oyununa dönmesin…

Daha önceki yazılarınızda geleceğin mesleklerini bulmak için fütüristik formüller de önermiştiniz, bunları da kısaca özetler misiniz?
 


Biliyorsunuz ben geleceğe iflah olmaz derecede iyimser bakan, “iş odaklı” bir fütüristim.
 
Sürdürülebilir bir işim olsun, gelecekte de bir işe yarayayım ve artık dijital mi, klasik mi, kripto mu; her ne formda olacaksa olsun, geçimimi sağlayacak bir “para” kazanayım, kazandırayım
 diyenlere yardımcı olmaya çalışıyorum.  Esinlendirecek, vizyon-strateji geliştirilmesine ve aksiyona geçmeye teşvik edecek paylaşımlar, hizmetler üretmeye gayret ediyorum…
 
Onlardan biri de geleceğin mesleklerini bulmak ve düşünmek için kurguladığım mini bir egzersiz.
 
www.ufuktarhan.com/gelecegin-meslekleri sitesinde 30 alan, 30 da iş listesi var. Bunları birbiriyle kombinleyerek gelecekte yapmak istediğiniz işi ya da derinleşmek istediğiniz mesleği belirliyorsunuz.
 
Denemeden daha fazla anlatmak çok anlamlı değil. Dener denemez ne olduğunu anlayıp, siteye yazacaktır okuyucularımız. Lütfen hemen linke koşsunlar… 

Son söz olarak; eklemek istedikleriniz veya vermek istediğiniz mesajlar varsa belirtir misini

Çok içtenlikle T-İnsan kitabımı ve Yarının İşini Yarına Bırakma kitaplarımı okumalarını ama mutlaka T-İnsanlaşmalarını öneriyorum. Gelecekle başa çıkmak ve tüm yukarıdaki konuları iyice ve hızla içselleştirmek için çok yararlanacaklar. Ve şirketler mümkünse en az bir kere beni çalışanlarına dinletmeliler.  

 
Şu linki de tüm içeriklerimi kesintisiz takip etmeleri için bırakıyorum; www.linktr.ee/futuristufuk  
 
Son sözüm tabii ki #GelecekGüzelGelecek eğer T-İnsanlaşır, yarının işini yarına bırakmazsak…

Bu söyleşi Kobi Efor Dergisi için yapılmıştır.

1- Basılı dergide yayınlanan halini okumak için buraya veya aşağıdaki 👇🏻 kupürlere, 
2- Online okumak için buraya 
3- Geleceğin İşleri'ni E-Dergi formatında okumak için buraya 

            

******************

Ufuk Tarhan'ın “Yarının İşini Yarına Bırakma” kitabı için > https://yarininisiniyarinabirakma.com/

Ufuk Tarhan'ın “T-İnsan” kitabı için > https://www.t-insan.com
Bireysel Antrenörlük almak için > https://goo.gl/6RfGXa 
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz;  lütfen > burayı tıklayınız 
Hizmetlerimiz & Eğitim &  Seminerlerimiz     I     M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)
Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini  LinkedIn, Instagram, Facebook, YouTube, Twitter 'dan takip edebilirsiniz.