GPT4'ten sonra gelecekte epey önem kazanacak meslekler, iş alanları...
Başlamadan önce meslek ve iş ne demek? Ne farkları var?
Meslek, belirli bir eğitim, beceri ve deneyim gerektiren, alan ve konulara verilen genel isim, tanımlamadır. Meslekler, insanların uzmanlaştıkları ve genellikle belirli bir eğitim düzeyi, derin deneyim ya da sertifikasyon gerektiren alanlardır. Örneğin doktorluk, avukatlık, mühendislik, danışmanlık, sporculuk, sanatçılık, öğretmenlik, vb. gibi. İnsanların mesleği olup işi olmayabilir ya da meseksiz olup bir işte çalışabilirler.
İş ise bir mesleğin uygulanması sırasında yapılan görevler ve sorumluluklar olarak düşünülmelidir. Mesleğin icra edildiği, mesleki alanda(konuda bir sornunu çözmek, ihtiyacı karşılamak için içinde olunan faaliyetlerdir. İş, daha genel bir kavramdır ve insanlar işleriyle farklı mesleklere sahip olabilir ve mesleki eğitim almamış olsalar da çeşitli işlerde de çalışabilirler.
Temel fark, mesleğin bir uzmanlık alanını ve belirli bir eğitim ve beceri setini temsil ederken, işin bu mesleklerde yapılan belirli görevleri ve sorumlulukları ifade etmesidir. Bir başka deyişle, meslek genellikle uzun vadeli bir kariyer seçimi ve uzmanlık alanını belirtirken, iş geçici ve belirli bir süre için yapılan görevleri tanımlar.
Meslek ve iş örtüştüğünde, hele de birey mesleğini ve işini sevdiği, yatkınlığı olan bir alanda seçmiş ise hayat ve kariyer çok daha keyifli yaşanır. O yüzden gelecekte iyi bir işi, mesleği olsun isteyenler mutlaka her şeyden önce "hangi alan ve konulara yatkınlıkları yani yetenekleri olduğunu" keşfetmeli, fark etmeliler. En çok çabayı bunu keşfetmek için göstermeliler.
Her şeyden önce şunu anlamalı, bakış açınızı değiştirmelisiniz;
- Teknoloji, robotlar, yapay zeka insanların elinden iş almaz! Öyle olsa idi hesap makinesi çıktığı için matematikçiler, muhasebeciler, bilim insanları yok olurdu. Ya da bilgisayar çıktığı için tüm meslekler gereksizleşir şu anda iş dünyasında bilgisayarla iş yapan herkes işsiz dolaşırdı.
- Zaman içinde insanların ihtiyaçları, dünyanın koşulları değişir. İnsanlık bilim-teknoloji ile bunları karşılamaya çalışır. Çözümler geliştikçe ve daima eskisinden de fazla sayıda ve alanda yeni iş ve meslekler doğar. Var olanların da yapılış biçimi, araçları değişir, gelişir.
- İnsanlar buna paralel oarak yetkinliklerini uygun ve gerektiği şekilde geliştiremez ve değiştiremezse veya yaşlanırlarsa, sağlıkla ilgili bir engelleri oluşursa ya da para kazanmalarına gerek yoksa, çalışmak istemezlerse ancak o zaman işlerini kaybederler. İşleri, meslekleri olmaz.
- Özetle, teknoloji, otomasyon, robotlar yapay zeka insanların yaptığı işleri yapmaya başladığında aslında insanların yapacağı ve yapması gereken pek çok yeni meslek de doğar, sayısız yeni iş kolu, iş alanı/konusu da açılır, gelişir.
- Sorun insanların gelecek okur yazarı olmamalarında, değişimi, trendleri fark edememesinde, fark etseler de yapamayacaklarını düşünmesinde ya da yeteri kadar çaba göstermemesindedir. Eğer insanlar para kazanmak zorundaysa, ön yargılarından sıyrılıp toplum baskısından korkmayıp kendilerini bir konuda becerikli hale getirirlerse mutlaka hadi yumuşatalım, çok büyük ihtimalle bir işleri olur.
Gelecekte hayli önem kazanacak meslekler, alanlar:
Kuşkusuz gelecekte daha fazla önem kazanacak ya da önemsizleşecek meslekler olacak. Bilim ve teknolojideki gelişmeler, demografik değişiklikler, çevresel sorunlar ve küresel ekonomik dinamikler gibi faktörlere bağlı olarak sürekli yeni gelecekler şekillenir. Şu an itibariyle en özet hali ile aşağıdaki listeyi hem de çok ciddiye alabilirsiniz.
1. Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanları: Yapay zeka ve makine öğrenimi, endüstri ve hizmet sektörlerinde giderek daha fazla kullanılacak, bu alandaki uzmanlar, gelecekte önemli roller üstleneceklerdir.
2. Veri Analisti ve Bilimcisi: Büyük verinin önemi arttıkça, veri analisti ve bilimcilerine olan talep de artacaktır.
3. Siber Güvenlik Uzmanları: Siber suçlar ve siber tehditlerin artmasıyla, siber güvenlik uzmanlarına olan ihtiyaç da büyüyecektir.
4. Yazılım Geliştiricileri: Teknoloji gelişmeye devam ettikçe, yazılım geliştiricilere olan talep de sürekli artacaktır.
5. Enerji Mühendisleri ve Yenilenebilir Enerji Uzmanları: İklim değişikliği ve enerji sürdürülebilirliği nedeniyle, enerji mühendisleri ve yenilenebilir enerji uzmanlarına olan talep artacaktır.
6. Biyoteknoloji ve Genetik Mühendislik Uzmanları: Sağlık ve tarım alanlarındaki ilerlemeler nedeniyle, biyoteknoloji ve genetik mühendislik uzmanlarına olan ihtiyaç artacaktır.
7. Sağlık Hizmetleri Profesyonelleri: Dünya nüfusunun yaşlanması ve kronik hastalıkların yaygınlaşmasıyla, sağlık hizmetleri profesyonellerine olan talep artacaktır.
8. Eğitim Uzmanları ve Öğretmenler: Eğitim alanında teknoloji ve öğretim yöntemlerindeki değişiklikler nedeniyle, eğitim uzmanları ve öğretmenlere olan ihtiyaç artacaktır.
9. Çevre Bilimcileri ve Sürdürülebilirlik Uzmanları: İklim değişikliği, çevre sorunları ve sürdürülebilir kalkınma konularında uzmanlar giderek daha önemli hale gelecektir.
10. Uzay ve Havacılık Mühendisleri: Uzay keşfi ve ticari uzay uçuşlarının artmasıyla, uzay ve havacılık mühendislerine olan talep de artacaktır.
Gelecekte başka önemli meslekler de ortaya çıkabilir ve bazı mevcut meslekler önemlerini yitirebilir. Bu nedenle, sürekli öğrenmeye devam etmekte ve iyi bir gelecek okuru, gelecek planlayıcısı olmakta yarar var. Daha doğrusu böyle olmak şart.
Genel bir tavsiye ve öneri:
Yukarıda saydığım tüm meslekler ve o alanlardaki işler yoğun, üst seviyede bilim ve teknoloji bilgisi; sürekli ve iyi eğitim almayı, otodidakt öğrenmeyi, çok ve disiplinli çalışmayı, kısacası ortalamanın üstünde, "üstün başarılı" olmayı gerektirir...
Eğer çalışkan, disiplinli, sabırlı değilseniz saydığım alanlarda başarılı, iyi para kazanan iş insanları olmanız çok zor. Hatta imkansız! Sırf bu ve benzeri alanlarda para var diye iş bulmaya; bir mesleğe ve işe dair diploma almaya, mevki-unvan kazanmaya yönlenirseniz büyük hayal kırıklıkları, kayıplar ve tabii ki işsizlik sizi bekliyor demektir.
Sakın ola "Elalem ne der, aileme ayıp olur, bana layık mı, beni küçümserler!" diye düşünmeyin. Çalışkan, ahlaklı, dürüst, iyi niyetli olup yapabileceğinin en iyisini yapma gayreti içinde olan herkese saygı duyulur. O kişiler kendilerini, ailelerini geçinirecek parayı onurlu bir şekilde kazanır. Etrafınıza bakın, bu profillerden epey insan göreceksiniz.
O yüzden kendinizi en iyi siz tanırsınız. Gözünüz kesmiyorsa;
- Temizlikçi
- Bakıcı
- Tamirci, servis elemanı
- Taşıyıcı, kurye
- Şoför
- Kuaför, kişisel bakım hizmetlisi
- Güvenlikçi, vb.
Gibi insan emeği gerektiren işlerde çalışmaktan sakın gocunmayın, utanmayın! Bunlara dair ön yargıları elinizin tersiyle itin ve geleceğinize odaklanın. Bu tip işler için gerekecek eğitim, öğrenme diğerlerine nazaran hem daha kolay hem daha fazla erişilebilir. Üstelik de çok ihtiyaç var ve gelecekte de olacak. Öyle sanıldığı gibi robotlar, yapay zeka, otonom cihazlar bu alanlara çabuk erişemeyecek. Bazılarına da hiç erişemeyecek. Buralarda insan çalışanlar daima ön planda ve en çok tercih edilen olacak.
Ve inanın, yakın gelecete bu işleri iyi yapanlara talep ve bu işleri yapanların kazancı, yukarıda yazdığım ilk 10'luk ve aşağıda saydığım örnek 30'luk istede saydığım işleri yapanlardan daha fazla olabilecek...
Hali hazırada da beyaz yaka çalışanlardan daha çok kazanan kuryelerin, sağlık çalışanlarının, şoförlerin, kuaförlerin, sağlık hizmeti yapanların, bakıcıların, vb. olduğunu zaten görüyorsunuz... Diplomam var ya da üniversite kazanamadım, eğitim alamadım, nasıl olsa bana iş yok diye "Ev Genci - NEET" e dönüşenlerden olmayın. Aklınızı başınıza alıp, iş güç sahibi olun.
Yeni iş ve mesleklere 30'luk bir örnek liste. Sadece ChatGPT-4 ve benzer yapay zeka uygulamaları nedeniyle ortaya çıkabilecek bazı yeni meslekler, işler:
Aşağıdaki listede sıraladığım 30 yeni meslek (ki bunlar daha epey çoğaltılabilir), sadece GPT ve diğer yapay zeka teknolojilerinin etkileriyle ortaya çıkabilecek, insanların yapması gereken ve yeni ortaya çıkan, çıkacak" işleri içeriyor;
1- Dil modeli eğitmeni
2- Yapay zeka metin editörü
3- GPT-4 destekli içerik yaratıcısı
4- Yapay zeka iletişim danışmanı
5- GPT-4 entegrasyon uzmanı
6- Akıllı sohbet botu geliştirici
7- Yapay zeka tercümanı
8- GPT-4 temelli öğretmen asistanı
9- Yapay zeka rehberi ve seyahat danışmanı
10- Akıllı asistan tasarımcısı
11- GPT-4 araştırma analisti
12- Yapay zeka hukuk danışmanı
13- Akıllı sağlık danışmanı
14- Yapay zeka destekli finansal analist
15- GPT-4 reklam ve pazarlama stratejisti
16- Yapay zeka psikolog ve terapist
17- Akıllı ürün geliştirme uzmanı
18- GPT-4 ile çalışan oyun tasarımcısı
19- Yapay zeka müşteri hizmetleri temsilcisi
20- GPT-4 eğitim ve öğrenme koçu
21- Yapay zeka güvenlik uzmanı
22- Akıllı şehirler planlama danışmanı
23- GPT-4 endüstriyel otomasyon mühendisi
24- Yapay zeka lojistik yöneticisi
25- GPT-4 etik ve politika danışmanı
26- Akıllı enerji yönetimi danışmanı
27- Yapay zeka tarım ve çevre uzmanı
28- GPT-4 destekli insan kaynakları danışmanı
29- Yapay zeka sanat ve kültür danışmanı
30- GPT-4 veri ve analitik stratejisti
"Bunlar ne ki?" diye soracak olursanız yanıtım "Lütfen ChatGPT'nin kendisine danışın" olacak:)
Geleceğin meslekleri sekmesindeki meslek ve işlerin birleşmesine dair basit denemeleri mutlaka yapmanızı öneririm. Kafanız daha da netleşecek. Üstelik pek çok yeni iş, meslek aklınıza gelecek. Esinleneceksiniz.
YouTube'da bu konuna bir videom var. Onu da izlemenizi öneririm
******************
Ufuk Tarhan'ın “Yarının İşini Yarına Bırakma” kitabı için > https://yarininisiniyarinabirakma.com/
Ufuk Tarhan'ın “T-İnsan” kitabı için > https://www.t-insan.com
Bireysel Antrenörlük almak için > https://goo.gl/6RfGXa
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz; lütfen > burayı tıklayınız
Hizmetlerimiz & Eğitim & Seminerlerimiz I M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)
Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini LinkedIn, Instagram, Facebook, YouTube, Twitter 'dan takip edebilirsiniz.
