Intel Yapay Zeka Birimi’nde işler artık bir Türk’e emanet...



Intel Yapay Zeka Biriminin Başına Bir Türk atandı!  İlk röportajını Dünya Gazetesi'nden Fütürist Ufuk Tarhan'la yaptı. Nuri Çankaya, 17 Temmuz itibariyle Intel'de “Yapay Zekâ Başkan Yardımcısı – Vice President of AI” olarak göreve başladı.
 
Intel’den önce, Microsoft Azure Global Pazarlama Ekibini yöneten Çankaya, Microsoft’ta 17 yıl, Türkiye’de ve dünyanın farklı bölgelerinde, çeşitli bölümlerde liderlik pozisyonlarında görevler üstlendi.
 
Sevgili Nuri ile Microsoft Türkiye’de olduğu yıllardan bu yana yakın iletişim içindeyiz. Geçmişte Fütüristler Derneği için çok güzel projelere imza atmıştık. Hatta Dubai’deyken bir dönem derneğin başkanlığını da yapmıştı.
 
Ve sanırım bu atama haberini ilk duyanlardan biriyim. Tabii ki çok mutlu oldum, kendisini kutladım ve hemen bir söyleşi talep ettim. Takip eden satırlarda okuyacaklarınızı ben sordum; Intel’in Yapay Zeka birimini yönetecek olan ve küresel çapta bu kritik sorumlulukla hepimizi gururla temsil edecek olan Nuri Çankaya yanıtladı.

Söyleşinin Dünya Gazetesinde yayınlanan bölümü burada, tamamı aşağıda. 👇🏻
 
1- Microsoft Azure'daki global pazarlama liderliğinden, Intel'in "Global Vice President of AI" pozisyonuna geçişin nasıl gelişti? Bu kararı almanda neler etkili oldu?
 
17 yıllık Microsoft deneyimimin neredeyse tam 10 yılı, Azure ve bulut bilişimin dünyada yaygınlaşmasına yönelik çalışmalarla geçti. OpenAI ile iş birliği yapmadan önce de Microsoft’un yapay zeka teknolojileri konusunda kritik rollerde bulunmuştum ve zaten Intel’le epey iş birliği yapma fırsatım olmuştu. Intel, yapay zeka konusunda yeni bir birim kurmayı planladığında bana bu görevi teklif etti. Doğrusu kabul etmekte pek tereddüt etmedim, zira Intel, kişisel bilgisayarlardan veri merkezlerine, giyilebilir teknolojilere ve nesnelerin internetine kadar yapay zekanın her alanda etkin şekilde çalışmasını sağlayabilecek tek şirket.
 
2- Microsoft ve Intel gibi iki farklı teknoloji devinde liderlik deneyimi kazandın. Bu iki şirket arasında çalışma kültürü, iş yaklaşımı ve hedefler açısından ne gibi farklılıklar görüyorsun?
 
Gerek Microsoft gerekse Intel insan odaklı şirketler; çalışanların mutluluğu, şirketin en önemli başarı etkenlerinden biri. Her iki şirketin de liderleri, sektördeki kanaat önderlerinden ve tüm şirket çalışanlarını vizyonları altında şirketin misyonuna odaklamayı başarıyorlar. Sonuç olarak, 'başka bir şirkete geçtim' diyemem; neredeyse Microsoft'taki çalışma kültürünün aynısını Intel'de yaşıyorum.
 
3- Yeni görevinde Yapay Zeka (AI) alanında hangi başarıları elde etmeyi hedefliyorsunuz? Bu hedeflere ulaşmak için ne tür stratejiler izlemeyi düşünüyorsunuz?
 
Gelecek 5 yıl, yapay zeka alanında gelinecek nokta, geçmiş 50 yılda attığımız adımlardan fazla olacak. Böyle bakınca Intel, yapay zekanın her yerde çalışmasını sağlayacak en önemli şirket; çünkü yapay zeka, artık veri merkezleri ve sunucuların ötesinde her kişisel bilgisayarda da çalışır hale gelecek.
 
Hatta bunun da ötesinde, sektörde Edge AI* olarak bilinen milyarlarca “uç-nokta” cihazında da (Örnek: Akıllı telefonlar, IoT cihazları, akıllı saatler, endüstriyel sensörler, araç içi sistemler, akıllı kameralar, akıllı hoparlörler ve asistanlar) yapay zeka çalışacak.
 
Kısacası, tüm dünyada cihazlar, insanlar ve yazılımlar yapay zeka etkileşimlerini Intel teknolojileri sayesinde gerçekleştirebilecek. Bu inanılmaz bir fırsat ve bu değişimin parçası hatta yön verenlerinden birisi olmak gurur verici.
 
*Edge AI, yapay zekanın bulut dışındaki cihazlarda, yani kullanıcının yakınında çalıştığı bir yapay zeka modelini ifade ediyor.



4- AI sektörünün mevcut durumu ve gelecek trendler hakkında neler söyleyebilirsin? Bu trendler genç profesyonellere ve üniversite öğrencilerine hangi fırsatları sunabilir?
 
Son 2 yılda üretken yapay zeka (Generative AI) ve geniş dil modelleri (LLM, Large Language Model) yapay zekanın gücünü bize çok net gösterdi. Bu söyleşiyi okuyan herkes için, sadece bir yıl önce ChatGPT diye bir araç yokken, bugün tüm kesimlerin hayatlarının önemli bir parçası haline geldi. Artık dünyanın her yerinde, herkes yapay zekanın iş ve sosyal yaşamı büyük çapta etkileyeceğini, dönüştüreceğini net bir şekilde algıladı.
 
Önümüzdeki 2 yıl içerisinde sentetik yapay zeka ve operasyonel yapay zeka sistemleri ile kompozit yapay zeka ve karar zekası konuları gündemi meşgul edecek. En geç 3 yıl sonra da pek çok ülkede Yapay Zeka Mühendisliği bir anabilim dalına dönüşecek.
 
2030’lu yıllarda ise dünyadaki tüm sistemlerde yapay zeka olacak ve Yapay Genel Zeka dönemine geçmiş olacağız ki buna kısaca AGI, Artificial General Intelligence diyoruz.
 
Yapay zeka önümüzdeki 10 yılın en belirleyici bilim ve dönüşüm alanı olacağı için genç profesyonellere ve üniversite öğrencilerine erkenden bu konuda kendilerine yatırım yapmaları gerektiğini hatırlatırım. Yapay zekayı öğrenerek, kullanarak, geliştirerek yapacakları her şey onlara inanılmaz fırsatlar yaratacak… Ne yaparlarsa yapsınlar, mutlaka yapay zekâ ile yapsınlar. Fikirlerini yapay zeka ile desteklemeyi, geliştirmeyi sorgulasınlar. Çalışmalarında ve üretecekleri çözümlerde, ürünlerde, materyallerde yapay zeka kullanmayı araştırsın ve tasarlasınlar.
 
5- AI'ın endüstride ve toplumda yaygınlaşmasıyla beraber ortaya çıkan etik ve yasal sorunlar hakkında neler düşünüyorsun?
 
Yapay Zeka, insanlığın geleceğinde çok önemli bir rol oynayacağı için Sorumlu Yapay Zeka (Responsible AI) üzerinde son derece dikkatle durulması gereken bir konu. Her teknolojik gelişmede yaşadığımız gibi, yapay zeka da çok ciddi toplumsal, sistemsel değişimler yaratacak. İnsanlık bir kez daha dönüşüm geçirecek.
 
Bu yüzden mutlaka tüm dünyayı kapsayacak düzenlemeler, yasal zorunluluklar, sınırlar daha doğrusu kollektif, küresel bir çaba olmalı. Sivil toplum örgütleri, şirketler ve devletler ortak çalışarak, farkındalık geliştirerek, eğiterek Sorumlu Yapay Zeka uygulamaları geliştirmeli ve tavizsiz uygulamalı.
 
Senin güzel bir sözünü ben sıkça kullanırım Ufuk’cuğum; “Gelecek güzel gelecek.” Ben, yapay zekayla geleceğin güzel olacağına içtenlikle inanıyorum. İnsanlığın ortak çalışarak yapay zekanın kötüye kullanılmasını önleyeceğinden hiç şüphem yok. Yapay zekanın bize sağlayacağı faydalarla ciddi değişimleri hep birlikte olumlu bir gelecekte göreceğimizi düşünüyorum. Tekrar altını çizmeliyim; bu alanda insanlığın kollektif bir bilinç ve sorumlu davranış sistemi geliştirmesi şart. Tekil çabalar yetersiz kalacaktır.
 
6- AI altyapısını ve teknolojisini geliştirmek için genç profesyonellere ve üniversite öğrencilerine ne tür beceriler ve bilgi birikimi önerirsin?
 
Ben ilk yapay zeka dersimi 1997 yılında ODTÜ'de aldım. Geçenlerde ders kitabı elime geçti ve yapay zeka temel konularının ne kadar değişmediğini bir kere daha gördüm. O yüzden ilk önerim, Makine Öğrenimi (Machine Learning), Veri Bilimi (Data Science), Doğal Dil İşleme (Natural Language Processing) ve Uzman Sistemleri (Expert System) konularını temel başlangıç olarak iyice anlamaları olur.
 
Ardından sektörün önde gelen yazılım kütüphaneleriyle yapay zeka tecrübeleri kazanmalarını tavsiye ederim.  Bu konuda, Google'ın Tensorflow, Microsoft'un OpenAI, Meta'nın PyTorch platformları aklıma ilk gelenler olsa da mutlaka HuggingFace ve OpenVino hakkında deneyim kazanmalarını öneririm.



7- Kendi kariyer yolculuğunuzda karşılaştığınız zorluklar neler oldu ve bu zorlukları nasıl aştın?
 
Kariyer yolculukları kesinlikle dümdüz bir çizgi olarak ilerlemiyor. Hem inişler hem de çıkışlar var.
 
Önemli olan;
 
- Gelecek 5 yılda neler olacağını öngörmeye çalışmak.
- Futurist bakış açısına sahip olmak ve
- Doğru adımları atmak.
 
Bugüne kadar birçok kişiye kariyer koçluğu yaptım. Bu çalışmalarda anlattığım bir hikaye var. Hikayeyi görselleştirmek için izlemediyseniz "Damn Wall" isimli belgesel tadındaki Netflix filmini izlemenizi öneririm. Kariyer yolculuğunuzda sadece yukarıya çıkmak söz konusu değil, çoğu zaman yatay geçişler yapmanız hatta yeri gelecek yukarı çıkmak için önce aşağıya inmeniz gerekecek. Yosemite parkindaki El Capitan adli kayaya tırmanmak üzere yıllarca çalışan dağcının, ancak belirli bir bölgede, önce yatay gidip sonra da aşağıya inmesi ve ancak bu hamle sonrasında zirveye çıkabilmesi buna çok güzel bir örnektir...
 
8- Sektördeki diğer genç liderlere ve profesyonellere ne tür tavsiyelerde bulunabilirsin?
 
Benim naçizane önerim, risk almaktan korkmamaları olacaktır. Eğer bir sonraki kariyer kararınız konfor alanınızı bozmuyorsa doğru adım atmıyorsunuz demektir. Yetkinliklerinizi ve yeteneklerinizi geliştirmedikçe gelişmeniz mümkün değil. O yüzden risk almaktan, cesur hamleler yapmaktan korkmayın derim.
 
Ben bugüne kadar 3 farklı ülkede uzun sayılabilecek sürelerde yaşadım ve her birinde yepyeni tecrübeler kazandım. Değişimden asla korkmayın. Fütüristler Derneği gibi bir oluşumun, Türkiye'de olması büyük şans. Çünkü genç liderlere ve profesyonellere yakın gelecekte neler olacağının sürekli aktarılması hem benzer gelecek hayalleri olan insanları bir araya getiriyor hem de ilham kaynağı oluyor. Bu sebeple bir tavsiyem de Fütüristler Derneği'ne kendi gelişimlerine katkıda bulunmak için üye olmaları olacaktır.
 
9- Kariyer yolculuğunuzda sana ilham veren kişiler kimlerdi veya olaylar hangileriydi?
 
Bana en çok ilham veren kişi değerli Prof. Dr. M. Yaşar Özden olmuştur. Kendisi bana bir konuya ne kadar derin ve teknik bakılması gerektiğini öğretmiş, bunun yanında da aynı konunun sosyal boyutlarının tartışılmasını ve anlaşılmasını da anlamamı sağlamıştır. Yazılım geliştirmeden tutun da eğitim teknolojileri yaklaşımlarına; yapay zekadan insan etkileşimine kadar birçok konuda onun şu yaklaşımı hep aklımda olmuştur: “Sorunun değil, çözümün parçası ol”.
 
10- Son olarak, kendi başarı hikayeni yazarken en başından beri, çocukluğundan başlayarak nasıl bir yol izledin ve bu deneyimin senin üzerinizdeki etkisi ne oldu? Son sözler olarak kendi hikayelerini yazmayı düşünen genç profesyonellere ve öğrencilere ne tür önerilerde bulunabilirsin?
 
Ben hep “Bilgi paylaşıldıkça artar” felsefesiyle ne biliyorsam paylaştım ve anlattım. Öncelikle yazılım geliştirme teknolojileri alanında, ardından yöneticilik deneyimlerimde ne öğrendiysem seminerler, konferanslar, kitaplar ile bu deneyimlerimi aktardım. Fütüristler Derneği bunun en güzel örneklerinden biridir. Bu vesileyle çok kıymetli insanlarla tanıştım ve onlar sayesinde daha çok öğrendim, farklı şeyler deneyimledim. Ve hala, daima kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
 
Genç profesyonel ve öğrencilere önerim; çok, odaklı ve disiplinli çalışmaları deneyimlerini aktarmaları, bilgiyi paylaşmaları ve etraflarında kendilerine değer katacak bir ağ oluşturmaları olacaktır.
 
Bu söyleşiyi okuyan herkese sağlık, başarı, mutluluk dilerim… Yeni atandığım bu önemli görevde de hem dünya ve insanlık hem de ülkem için güzel şeyler üretmeye elimden gelenin en iyisini yapmaya çalışacağım.
 
Sana ve Dünya Gazetesi’ne bu güzel buluşma fırsatı için teşekkür ederim.

Bu yazı Dünya Gazetesi için yazılmıştır. Orijinali için buraya tıklayınız. 
 

Büyüterek okumak için kupüre tıklayın 👇🏻

******************

Ufuk Tarhan'ın “Yarının İşini Yarına Bırakma” kitabı için > https://yarininisiniyarinabirakma.com/

Ufuk Tarhan'ın “T-İnsan” kitabı için > https://www.t-insan.com
Bireysel Antrenörlük almak için > https://goo.gl/6RfGXa 
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz;  lütfen > burayı tıklayınız 
Hizmetlerimiz & Eğitim &  Seminerlerimiz     I     M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)
Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini  LinkedIn, Instagram, Facebook, YouTube, Twitter 'dan takip edebilirsiniz.