İşten çıkmak istiyorsun, çıkarılacaksın veya çıkarıldın. Ne yapacaksın?



Her şeyden önce;
 
- Eğer hala işteysen atılmadı ya da istifa etmediysen dayan! Etik, ahlaki, hukuki, vb. gerekçeleri olan, gerçekten dayanılmaz ve kabul edilemez bir nedenin yoksa istifa etme. İşte kalmak için elinden gelenden de fazlasını yap. Bu videomu izle.
 
- Çünkü özellikle içinde olduğumuz büyük enflasyon ve kriz döneminde bir işte olmak; işsizlikte çekilen moral çöküntüsü, para sıkıntısı ve olanak darlığından daha iyidir, inan. Bizzat da çektim, çeken çok yakınım da oldu ve var… 
 
- Bir de yeni işin ve iş arkadaşların, ortamın büyük olasılıkla çok daha iyi olmayacak. Orada da seni en son olduğun yerden kaçıranlardan bol bol bulacak hatta pek çok açıdan ‘Eski işim daha iyiydi, keşke!..’ diyeceksin.

- Ayrıca istifa etmesen de zaten büyük olasılıkla ve eğer kendini teknolojik, ekonomik ve sosyolojik dönüşüm  nedeniyle gelişen yeni yetkinlik ihtiyaçlarına göre güncelleyip, versiyonunu yülseltmemişsen işten çıkarılacaksın. O yüzden acele etme... İşte kalabildiğin zamanı uzatmaya bak, zamanını, olanaklarını iyi değerlendir. Hazır maaşın, yan ödentilerin yapılıyorken kendini geliştir, değiştir. 
 
- İlaveten “olumsuzluklar karşısında esas fark yaratan insanın kendisinin seçtiği bakış açısıdır” diye %100 doğru bir laf vardır. Hani Mevlana da der ya ‘Güle Baktığında gül, dikene baktığında diken görürsün’ diye. Veya ‘İyi ya da kötü diye bir şey yoktur. Onu düşüncelerimiz öyle yapar.’ diyen Hamlet ’in ünlü tiradı da aynı şeyi anlatır. Bu tabii ki tersi için de geçerlidir.  Bazen de aslında muhatabın berbat biridir, içinde olduğun feci bir durumdur ama biz güzel, iyi görünür. Oysa dışardan bakan biri ‘Ne işi var o insanla veya orada’ der… Kısacası içinde olduğun ilişki/ler, ortam gerçekten çok çok kötü olabilir ama dayanmak zorundaysan dayanmalı, durumu farklı ve olumlu görmeyi seçebilirsin. Buna en güzel örnek Oscar’lı Life is Beautiful - La Vita e Bella filmidir. izlemeni öneririm. Bu yazdıklarımı hep aklında tut. Hep…
 
Panik yok, plan ve sakin olmak var!
 
İşten ayrılmak; eğer farklı ve daha iyi bir işe geçiş nedeniyle değilse, ister kendi isteğinle ister kovularak olsun, %99 stresli, yıpratıcı, kafa karıştırıcı bir deneyimdir. Ve yakın zamanda teknolojinin etkileri iyice sahaya inmeye başladığında, dönüşümün etkileri daha da hızlandığında; çoğu kişinin başına gelen, gelmesi kaçınılmaz diyebileceğimiz bir yaşam olayıdır.
 
Yapılacak hem en iyi hem de mecburi şey; paniklemeden, sakin ve dik kalarak, bir adım geri çekilip durumu değerlendirmek ve plan yapmaktır. Hayata eskisinden de hırslı asılmaktır. Olan oldu bir kere. Hemen önüne, geleceğine bakmalısın. Laga luga, boş dertleşme muhabbetlerini "mesaiye" dönüştürme. Tadında bırak. Bir tek sana olmuyor, olmayacak. Hepimiz aynı çarkın ya da kaynayan kazanın içindeyiz. Herkesin başına geliyor, gelecek, gelebilir. Onun için ilk ve hemen yapman gereken şey üstünü başını silkeleyip, ayağa kalkmak ve öyle de dimdik durmak.
 
Öneriler, yapılması ve yapılmaması gerekenler:
 
Şimdi bam bam bam önerilerimi, düşüncelerimi sıralayacağım. Daha iyisini, işlevselini bilen, bulan yorumlara yazsın. Hepimize faydası olsun. Aşağıya çekene, ‘Çok sert! Davulun sesi uzak tabii vb.’ diye boş konuşacaklara kızarım, ileri gideni bloklarım…
 
1) Duygularını kabul et. Psikologların hepsi ‘Üzüntü, öfke, pişmanlık, endişe gibi duygularını bastırmadan kabul et. Bu duygular normaldir. Ağlamak, bir arkadaşına dertleşmek veya duygularını yazmak bu süreçte sana yardımcı olabilir.’ diyor. Bunu uygula ama abartma. Çok fenaysan ve olanağın varsa gerçekten güvenilir bir profesyonel destek al. Para tuzaklarına düşme. Bu durumdan yararlanmak isteyenler de çok, dikkat et, kanma. 
 
2) Durumu değerlendir, tutumunu düzelt: İşten ayrılmanın nedenini ve maddi durumunu analiz et. Not çıkar ders al, değiştirmen gereken tutumlarını hemen değiştirmeye başla. Zaman alacak, yılma. Bununla beraber hemen tazminat hakların nelerdir? İşsizlik maaşı alabilir misin? Ne kadar paran ve borcun var? Kaç ay dayanabilirsin? Hangi masrafları hemen kısmalısın? Bunları araştır, gereken adımları geciktirmeden at. Borcun olan yerlere mümkün olduğunca ertelemek için taleplerde bulun.  Eğer çok zor durumda isen kimden hangi kurumdan, topluluktan, meslek birliğinde, dernekten borç/yardım alabilirsin?  Satabileceğin bir şeyler var mı? Düşün, araştır, harekete geç. Özetle kuruşunu bile hesapla, tüm varlığını, finansal durumunu, olanakları, yardım alabileceğin yerleri belirle. Kendini olumlu ya da olumsuz yönde yükseltme, kandırma. Bu olasılıkları gerçekçi, dürüst oluşturup, değerlendir. 
 
Bakmak zorunda olduğun kişilerin morallerini asla aşağı çekme. Sinirli, bıkkın, pişman, çökmüş, vb. görünme. Sakın sakın utanma, kızma. Sakin ve duyarlı biçimde durumu açıkça ailenle, en yakınlarınla paylaş. Tasarruf ve dikkat iste. Yardımcı olmak için ailende çalışabilecek olanlar varsa bu seçeneği de birlikte değerlendirin. Herkes çalışsın. Aile, arkadaşlık böyle zamanlar içidir. Bu aşamada şu filmi (Umudunu Kaybetme – The Pursuit Of Happyness) mutlaka mutlaka izle.
 
3) Plan yap, yaparken de çalış: Hedeflerini belirle. Yeni bir işe mi girmek istiyorsun, yoksa kendi işini mi kurmak istiyorsun? Hangi sektörde, alanda, konuda çalışmak ve ne yapmak istiyorsun? Becerilerini geliştirmek için kurslara veya eğitimlere katılabilir misin, katılmalı mısın? Sertifika, çalışma izni alman gerekiyor mu? Hangilerine gitmen gerekiyor. En ekonomik, bedava ama en yararlı olacak eğitimi, staj mahiyetinde çalışma olanağını nereden sağlayabilirsin? Yalnız sakın eğitim almayı, sınava girmek için çalışmayı falan kendini ve aileni oyalamak, zaman kazanmak için kullanma. En önce kendine karşı dürüst ve gerçekçi ol. Bir çok kişi biliyorum ‘Şu işi yapmak ya da sınava girmek için bu kursa gitmem gerekir' diyor. Sonra da içten davranmıyor. 'Harekete geçeceğim ama zamanım yok, kursa gidiyorum, eğitim alıyorum’ diye bir işe yaramayacağını bile bile para ve zaman harcıyor. Kendisini ve ailesini oyalıyor, aslında bal gibi suistimal ediyor. Bu süreçte en önemli şey kendinizi kandırmamanızdır. Akıllı olun. 
 
4) Yapabileceklerini belirle, para akışı sağla: Yeni bir beceri, kalıcı, güvenli bir iş buluncaya ya da yeni beceri kazanıncaya kadar nerelerde hangi işlerde çalışabilirsin? Nasıl para kazanabilirsin, bunları düşün. Elinde tazminat vb. varsa sakın gereksiz yere, üste-başa, zaruri olmayan hiç bir şeye harcama. Hazır para hemen biter. Hiç çekinmeden, utanmadan, yüksünmeden iş ara, ne iş olursa yap. Hiçbir iş ayıp değil ama kendini kader kurbanı ilan edip ekran, oyun veya sosyal medya başında eylenmek çok ayıp. El alem terör örgütüne, ‘El alem ne der?’ safsatasına bir dakika bile kulak asma. Yorgunum, yıprandım, dinlenmem lazım diye gevşeme.  Bu mazeretlere sığınma. Unutma “Bir şeyi yapmak isteyen çare, istemeyen mazeret bulur” diye bir laf vardır ve çok da doğrudur. Ve koşullar o kadar zorlu ki en ufak sarsaklığın bile bedeli çok ağır oluyor. Aman dikkatli ve tetik ol. 
 
5) Bu aşamada fırsat satıcılarına karşı çok çok dikkatli ve gerçekçi ol, akıllı davran: Kanma, kendini kandırma. Kandırılma riskini de hep aklında tut. Etrafında ‘Gel şu işi yapalım voli vuralım’ diyenler pıtrak gibi türeyecektir. Amman dikkatli ol. Çoğunluğu dolandırılma potansiyeli taşır veya çok kötü fikirdir. Eserekli, geçici bir hevestir veya seni illegal alanlara çekme riski taşıyabilir.
 
Kendine zaman tanı acele etme. Elindekini, avucundakini ve en önemlisi de enerjini sakın heba etme. Kendini de koşullarını idareli ve çok dikkatli kullan.
 
Özellikle de “Bir mobil uygulama, yapay zeka yaparız, milyonlar kazanırız. Şuradan buradan, şunu bunu alır şuraya satar acayip kar ederiz. Komisyonculuk yaparız. Kriptoya yatırırız 5X, 10X yapar erken emekli bile oluruz. Arkadaşım bahis işinde çok para var diyor. Asıl parayı YouTuber’lar, TikTok’çular kazanıyor.” Ve bunun gibi sözde parlak fikri ve kurtuluş planı olanlara bırak inanmayı, uzak, en uzak dur. Aman aman…
 
6) GIG çalışanı, Freelancer ol, GIG çalışanı ve freelancer olmak ne demek iyice anla: Platformlara kaydol Mesela; Upwork | Armut | Mr Usta | Mechanical Turk | Workflex | İlaveten burada iş bulunabilecek diğer siteler de var.
 
Amazon Mechanical Turk (mturk.com) sitesindeki açıklamaları otomatik tercüme ile oku, anla. Artık “İşin Geleceği” bu tip platformlarda çünkü…
 
Kısacası elinden ne geliyorsa veya gelebilecekse, hiç korkmadan, cesaretle o işlere yönel. Alın ve akıl terinle paranı kazan. İş yapmak isteyene gerçekten çok iş var.  Bu yazımı oku
 
7) Network'ünü, tanıdıklarını, eşini, dostunu, arkadaşlarını harekete geçir: Ailenden, arkadaşlarından, meslektaşlarından, dernek, oda ve birliklerden destek al. Sosyal sorumluluk projelerinde içtenlikle aktif ol. Ama önce CV’ni, özgeçmişini, LinkedIn profilini hemen gözden geçir. Düzenle. Platformları kullanarak bağlantılarını genişlet. İş ilanlarına bak ve mülakatlara zımba gibi hazırlan. Bu hazırlık GIG ekonomisinde bir çalışan olmak için gerekli. Nasıl yapacağım dersen; artık sayısız, yazılı, videolu, ücretsiz veya çok cüz’i bedellerle yapay zekalı uygulamalar var. Bu yazımı da oku. Mülakat provaları yap. Kendini, becerilerini, tutkunu çok iyi tanı, anlatabilir hale gel. Projelerini, şimdiye kadar yaptıklarını düzenle. Uzmanlık alanında, bildiğin işlerde derinleş.
 
Bu arada ister bordrolu bir işe gir ister girişimci ya da freelancer veya GIG çalışanı istersen de yatırımcı, iş sahibi ol her halükarda gelecekte bir işin olması için mutlaka bir sonraki adımda önerdiğim gibi T-İnsan ol.
 
8) T-İnsan ol, Yarının İşini Yarına Bırakma: Bunlar, gelecekte sürdürülebilir işim olsun isteyenlerin kesinlikle okumasını önerdiğim kitaplarımın adları. T-İnsan, bir kişisel dönüşüm modeli. Dünyanın, iş ve yaşam koşullarının inanılmaz bir hızda ve kapsamda değiştiği, içinden geçmekte olduğumuz dönemde, bireyin kendisini geleceğin isterlerine göre nasıl hazırlaması, dönüştürmesi gerektiğini anlatan bir şablon. 'Değişime nasıl hazırlanmalıyım?' sorusuna, adım adım aksiyonlarla verilen yanıt. 

Şöyle özetleyeyim; T-İnsan olursan "Sen işsiz kalmaktan değil, iş sensiz kalmaktan korkar - Ufuk Tarhan".  

Bu yazıyı okumanızı bu videoyu izlemenizi öneririm. 
 
9. Kendine, sevdiklerine zaman ayır: Unutma! Bu normal bir hayat olayı. Geçici. Geçecek. Ve aynı zamanda da büyük bir fırsat dönemi. Yeni olanaklara, yeni fırsatlara bakabileceğin, kendini tazeleyebileceğin, özünü tanıyıp, büyütebileceğin bir süreç. Üstelik bir çok da deneyim kazanmış durumdasın. Bizi sağlıklı fit tutan hareket etmek, yürümek hatta koşmaktır. Oturmak, hep aynı yerde saymak değil. Onun için bu geçiş sürecinde kendine iyi bak.
 
Az ye, çok hareket et çok sosyal ol, iyi uyu, sevdiğin hobilere, sevdiğin insanlara, ailene zaman ayır. Birilerine yardım et. Sosyal sorumluluk çalışmalarına katıl. Yardım etmenin büyük huzur veren tılsımından faydalan. Stresini azaltacak tatlı şeyler yap. Hatta yapabiliyorsan meditasyon veya yoga gibi teknikler kullan. Bunlar boşa zaman harcamak, dalga geçmek, kendini kandırmak değildir. Aksine çok akıllıca, yararlı seçimlerdir.
 
Boşa harcanan zamanlar: Ekranda boş boş film izlemek, oyun oynamak, sana benzer durumda olanlarla bir yere gitmeyen ‘çaresizlik, hakkı yenmişlik, kader kurbanlığı kardeşliği’ sohbetleri, yakınmalar, tembel tembel oturmalardır.
 
10. En ama en önemlisi de her koşulda pozitif kal ve pes etme: Unutma, bu bir son değil, yeni bir başlangıç! Hatırla, bugüne kadar ne çok zorluk aştın. Bunu da aşacak hatta çok daha güzel yarınlar yaratacaksın.

En kısa zamanda tüm sıkıntılarını üstelik de çok daha iyi çözümlerle atlatmanı dilerim. Mutlaka aşacaksın! Öyle olmassa çoğumuz sürünüyor ya da ölmüş olurduk.  Biz inanıyoruz sen de kendine inan...

İlave etmek istediğin şeyler ya da soruların varsa yorumlara ekle.  

******************

Ufuk Tarhan'ın “Yarının İşini Yarına Bırakma” kitabı için > https://yarininisiniyarinabirakma.com/ Ufuk Tarhan'ın “T-İnsan” kitabı için > https://www.t-insan.com
Bireysel Antrenörlük almak için > Buraya tıklayınız 
Hizmetlerimiz & Eğitim &  Seminerlerimiz
Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini buradan takip edebilirsiniz.